Spis treści
Rykowisko jeleni – spektakl w polskich lasach
Wrzesień to czas, kiedy w polskich lasach rozbrzmiewa jeden z najbardziej niesamowitych dźwięków – ryk jeleni. To okres godowy tych zwierząt, kiedy samce, zwane bykami, walczą o względy samic. Rykowisko to nie tylko dźwięk, ale również widowisko, choć zobaczenie jeleni w tym czasie jest niezwykle trudne.
Byki dumnie prezentują swoje poroże i donośnie ryczą, aby odstraszyć rywali i pokazać swoją siłę. Głośny, basowy ryk można usłyszeć z odległości nawet kilku kilometrów, szczególnie w górach, gdzie dźwięk niesie się po dolinach. Samce w ten sposób komunikują, że dany teren i znajdujące się na nim łanie należą do nich. Często dochodzi również do bezpośrednich konfrontacji, które polegają na zderzaniu się porożem.
- Gdy temperatura spada, to intensywność godów jeleni wzrasta, a w ostatnich dniach w wyższych partiach Babiej Góry termometry wskazywały zaledwie 4-5 stopni Celsjusza – mówi w rozmowie z Polską Agencją Prasową Maciej Mażul, przyrodnik z Babiogórskiego Parku Narodowego.
Kierowcy, grzybiarze, spacerowicze - zachowajcie ostrożność
Leśnicy i przyrodnicy apelują o zachowanie ostrożności w lasach podczas rykowiska. Zwierzęta, zwłaszcza łanie, mogą być "otumanione" i nie zwracać uwagi na ludzi czy samochody.
- Nie zwracają większej uwagi na ludzi czy samochody. Trzeba bardzo uważać, bo gdyby takie zwierzę wyszło na drogę, to może się zrodzić problem i dla niego, i dla człowieka – podkreślił Maciej Mażul.
Adam Pietrzak, rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie, również przypomina o ostrożności. W rozmowie z PAP zaznaczył, że kierowcy powinni szczególnie uważać na łosie i inne jeleniowate, ponieważ trwa okres rywalizacji samców o samice.
Leśnicy przypominają, aby rykowisko obserwować z dystansu, nie płoszyć zwierząt, nie używać lamp ani latarek i nie wchodzić do ich ostoi. Rykowisko jest dla byków ogromnym wysiłkiem, po którym muszą odzyskać siły. Masa ciała samców po kilku tygodniach rywalizacji może spaść nawet o jedną czwartą.
Polecany artykuł:
Jelenie w Polsce – populacja i zwyczaje
Populację jeleni w Polsce szacuje się na około 300 tysięcy zwierząt. Najwięcej występuje ich na Pomorzu Zachodnim.
Jeleń szlachetny to zwierzę stadne. Przez większą część roku samice przebywają w towarzystwie innych samic i młodych (także samców). Taką grupę nazywa się chmarą, na której czele stoi doświadczona samica, tzw. licówka. Dorosłe jelenie nazywa się bykami, a stado tworzą samce w podobnym wieku. Hierarchia w takiej grupie ustalana jest zwykle na podstawie siły i wielkości poroża.
Z początkiem jesieni relacje w stadzie gwałtownie się zmieniają. Dorosłe samce dołączają do grup żeńskich, przepędzając młodsze byki, które pozostają w pobliżu i tworzą osobne chmary kawalerskie. To początek przygotowań do rykowiska. W czasie godów samce wychodzą na śródleśne polany i łąki i zaczyna się rykowisko.
Pierwszy odgłos, zwykle o świcie, wydaje tzw. organista. Natychmiast odpowiadają mu inni rywale, gotowi do walki o chmarę łań. Początkowo byki prezentują swoją sylwetkę i poroże w tzw. marszu równoległym. Jeśli to nie wystarczy, dochodzi do starcia, wieńce splatają się w potężnym zderzeniu, a przegrany ustępuje pola. Zwycięzca przejmuje opiekę nad chmarą i możliwość przekazania swoich genów.
Po rykowisku samce zaszywają się w ostojach, by odzyskać siły. Ciąża samic jeleni trwa około 34 tygodni.
Podcasty
Playlisty tematyczne
