
Czym są Lirydy i skąd się biorą?
Lirydy to nic innego jak pozostałości po komecie C/1861 G1 (Thatcher), która okrąża Słońce raz na około 415 lat. Drobinki materii, które kometa pozostawiła na swojej orbicie, wpadają w ziemską atmosferę z ogromną prędkością, tworząc krótkie, ale bardzo jasne ślady. Te świetlne smugi, które przecinają nocne niebo, to właśnie meteory, które potocznie nazywamy "spadającymi gwiazdami".
Radiant, czyli punkt na niebie, z którego zdają się wybiegać meteory, w przypadku Lirydów znajduje się na granicy gwiazdozbiorów Lutni i Herkulesa. To stosunkowo wysoko położony obszar nieba, co jest dobrą wiadomością dla obserwatorów z Polski. Dzięki temu, zwłaszcza po północy, gdy radiant wznosi się wysoko nad horyzontem, warunki do obserwacji są bardzo dobre.
Kiedy wypatrywać Lirydów? Najlepszy czas na obserwacje
Maksimum roju Lirydów w 2025 roku przypada na 22 kwietnia około godziny 13:00 czasu polskiego - informuje nocneniebo.pl. Niestety, oznacza to, że szczyt aktywności roju przypadnie w ciągu dnia, kiedy niebo nad Polską jest jasne i obserwacje są niemożliwe. Jednak nie wszystko stracone! Aktywność Lirydów jest rozciągnięta w czasie, co oznacza, że zwiększonej liczby meteorów możemy spodziewać się również w noce przed i po maksimum.
Najlepsze warunki do obserwacji Lirydów w 2025 roku będą więc wieczorem 21 kwietnia oraz w noce z 21 na 22 kwietnia i z 22 na 23 kwietnia. Warto wybrać się na obserwacje z dala od miejskich świateł, które znacznie ograniczają widoczność słabszych meteorów. Im ciemniejsze niebo, tym więcej "spadających gwiazd" uda nam się zobaczyć.
W przeciwieństwie do słabszych rojów, które poprzedzają go w marcu i na początku kwietnia, Lirydy potrafią dostarczyć kilku, a czasem nawet kilkunastu zjawisk w ciągu godziny. Międzynarodowa Organizacja Meteorowa (IMO) szacuje, że zenitalna liczba godzinowa (ZHR) dla Lirydów wynosi około 18 meteorów na godzinę. Oznacza to, że w idealnych warunkach, z dala od świateł miasta i przy czystym niebie, możemy spodziewać się nawet kilkunastu zjawisk na godzinę.
Jak przygotować się na noc spadających gwiazd?
Obserwacja deszczu meteorów to wspaniałe doświadczenie, które nie wymaga specjalistycznego sprzętu. Wystarczy ciepłe ubranie, które uchroni nas przed chłodem.
Najlepszym miejscem do obserwacji Perseidów są miejsca oddalone od terenów zurbanizowanych, czyli m.in. dużych miast. Chodzi przede wszystkim o duże zanieczyszczenie nieba sztucznym światłem emitowanym z miejskich ulic czy zakładów przemysłowych. Jednak nawet w pobliżu dużych miast znajdują się miejsca, w których natężenie światła jest nieco mniejsze, co pozwala na dobrą obserwację nocnego nieba. Wystarczy wsiąść w samochód lub na rower i wybrać się kilka kilometrów za miasto, najlepiej w okolice dużych zbiorników wodnych lub lasów i pól, czyli wszędzie tam, gdzie panują naturalne ciemności. Bardzo pomocna może się tutaj okazać mapa natężenia światła.
Bardzo ważnym, o ile nie najważniejszym czynnikiem przy obserwacji zarówno Lirydów, jak i innych zjawisk astronomicznych jest oczywiście pogoda. Noc spadających gwiazd powinna być przede wszystkim bezchmurna. Zachmurzone niebo nie sprzyja obserwacji jakichkolwiek zjawisk atmosferycznych, dlatego warto na bieżąco śledzić lokalne prognozy pogody.
Jest jeszcze jedna, bardzo ważna zasada, do której warto zastosować się podczas obserwacji Perseidów. Gdy zobaczymy na niebie spadającą gwiazdę, warto pomyśleć życzenie. Być może jest to szansa, by spełniło się już w najbliższym czasie!