Odsłonięcie już za kilka dni

Wyjątkowy mural w centrum Szczecina już gotowy. Będzie przypominał o historycznym miejscu i wydarzeniach sprzed lat

2022-11-03 12:51

Ten budynek zniknął z pejzażu Szczecina ponad 80 lat temu. Do niedawna jedyną pamiątką po nim była informująca o nim tablica i archiwalne fotografie. Dołączył do nich efektowny mural, który przedstawia szczecińską synagogę. Wielkoformatowe dzieło autorstwa znanego artysty powstało w sąsiedztwie miejsca, w którym niegdyś stała świątynia, która spłonęła podczas "nocy kryształowej".

Mural powstał przy ulicy Dworcowej, na ścianie szczytowej Książnicy Pomorskiej, która stoi obok miejsca, gdzie przed dziesiątkami lat stała zniszczona synagoga. Dzieło ma przypominać o historii tego miejsca, związanego z wydarzeniami, które zapoczątkowały jedną z największych zbrodni w historii ludzkości. To właśnie w nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku rozpoczęła się seria napadów na sklepy, mieszkania i miejsca kultu Żydów. Pamiętnej "nocy kryształowej" w Szczecinie spłonęła tzw. Nowa Synagoga, która mieściła się przy ówczesnej Grüne Schanze.

Wyjątkowy mural w Szczecinie przypomina o historii miasta

Budynek powstał w latach 70. XIX wieku. 29 czerwca 1879 roku odbyło się uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę nowej świątyni. Uroczystość poświęcenia synagogi odbyła się dwa lata później, 3 maja 1875 roku. W kolejnych latach budynek był wielokrotnie przebudowywany. W styczniu 1922 roku synagoga padła ofiarą kradzieży, podczas której zaginęły prawie wszystkie przedmioty ze srebra.

W nocy z 9 na 10 listopada, podczas "nocy kryształowej", na terenie całych Niemiec hitlerowskie bojówki zorganizowały atak na liczne nieruchomości należące do Żydów. W Szczecinie zniszczono wiele sklepów, mieszkań i klubów sportowych, zbeszczeszczono cmentarz przy obecnej ul. Ojca Beyzyma i znajdującą się tam kaplicę. Podpalono również synagogę przy Grüne Schanze, czyli obecnej ulicy Dworcowej. Z płonącej świątyni udało się uratować zwoje Tory, które następnie trafiły do synagogi w Hamburgu. Niestety tam zostały ostatecznie zniszczone wskutek bombardowań w 1942 roku.

Ruiny spalonej synagogi zostały zburzone w 1940 roku. Po wojnie w jej miejscu powstał jeden z kilku bloków mieszkalnych znajdujących się przy ul. Dworcowej. Jednym z nielicznych śladów po dawnej świątyni jest fragment muru, na którym w 1999 roku umieszczono pamiątkową tablicę w trzech językach.

Autorem dzieła jest Fruit of the Lump, autor licznych wielkoformatowych malowideł, które można znaleźć w przestrzeni Szczecina. Mural powstał z inicjatywy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów dzięki dofinansowaniu urzędu marszałkowskiego dla mniejszości narodowych. Malowidło można już podziwiać w całej okazałości od kilku dni, jednak jego uroczyste odsłonięcie planowane jest na 9 listopada, czyli w 84. rocznicę "nocy kryształowej".