Początki splendoru - od rezydencji fabrykanta do willi z duszą
Wzniesiona w latach 1888-1889, Willa Lentza jest jednym z najważniejszych zabytków architektury mieszczańskiej w Szczecinie. Powstała jako rezydencja Augusta Lentza (1830–1895), dyrektora i współwłaściciela Szczecińskiej Fabryki Wyrobów Szamotowych (Stettiner Chamotte Fabrik Aktien Gesellschaft). August Lentz, będący prawdziwym "self-made manem", pragnął rezydencji, która odzwierciedlałaby jego status społeczny i majątkowy.
Projekt willi stworzył Max Drechsler (1857-1892), młody architekt wykształcony w Lipsku. Budowla utrzymana jest w eklektycznym stylu II Cesarstwa, łączącym elementy renesansu, manieryzmu i baroku. Elewacje wykończone cegłą i kamieniarką przypominają barokowe pałace, a wnętrza zachwycają bogactwem detali. August Lentz zatrudnił do budowy i wykończenia willi najbardziej znane lokalne i berlińskie firmy budowlane, artystów i rzemieślników, tworząc unikatową kreację architektoniczną. Wnętrza, takie jak dwukondygnacyjny hol z marmoryzacjami i stiukami, zdobione stiukami bawialnie, jadalnia z rzeźbionymi boazeriami, czy pokój mauretański (pierwotnie łazienka), świadczą o przepychu i bogactwie szczecińskiego mieszczaństwa tamtych czasów. Historyk sztuki Maciej Słomiński określa Willę Lentza jako "wielką księgę cytatów architektonicznych", a jej wnętrza jako "oszałamiające".
Willa powstała w rozwijającej się willowej dzielnicy Westend, która dziś obejmuje tereny Pogodna, Łękna i części Śródmieścia. Dzielnica ta, założona w 1871 roku przez Akcyjną Spółkę Budowlaną "Westend", miała być ekskluzywnym osiedlem z okazałymi willami, wzorowanym na zamożnych dzielnicach Londynu i innych miast zachodniej Europy.
Burzliwe dzieje - od właścicieli do Pałacu Młodzieży
August Lentz nie cieszył się długo swoją rezydencją, zmarł nagle w 1895 roku, zaledwie pięć lat po jej ukończeniu. Willa przechodziła z rąk do rąk. W 1899 roku jej właścicielką została córka Augusta, Margareta Tegeder, a w 1911 roku willę nabył kupiec zbożowy Wilhelm Döring, który w 1912 roku przeprowadził modernizację wnętrz. W latach 30. XX wieku willa stała się własnością miasta Szczecin.
W czasie II wojny światowej willa służyła jako kwatera Wehrmachtu i schron przeciwlotniczy dla kierownictwa okręgu NSDAP. Szczęśliwie uniknęła zniszczeń podczas alianckich nalotów bombowych na Szczecin. Po wojnie, w latach 1945-1947, willę zajmowały wojska radzieckie, a następnie, w latach 1947-1949, mieściła się w niej delegatura administratury apostolskiej Kościoła katolickiego.
Najdłużej, bo od 1950 do 2008 roku, Willa Lentza pełniła funkcję Pałacu Młodzieży – Pomorskiego Centrum Edukacji. Było to miejsce, w którym młodzież mogła rozwijać swoje talenty i zainteresowania. Mimo powojennych przebudów, głównie połączenia salonu, pokoju pana i pani w jedną dużą salę teatralną, wiele elementów wnętrz zostało zachowanych.
Nowe życie Willi Lentza - centrum kultury i odnowiony blask
Po opuszczeniu budynku przez Pałac Młodzieży, willa stała pusta przez kilka lat, co przyczyniło się do pogorszenia jej stanu technicznego. Jednak dzięki wsparciu miasta i funduszy unijnych, w latach 2018-2019 przeprowadzono gruntowną renowację budynku i otaczającego go ogrodu, której koszt wyniósł ponad 20 milionów złotych. Prace konserwatorskie i restauratorskie przywróciły autentyczny klimat fabrykanckiej rezydencji z XIX wieku, odtwarzając detale architektoniczne, żyrandole, tkaniny ścienne i boazerie. Willa została również dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Od 1 stycznia 2021 roku Willa Lentza rozpoczęła nowy rozdział jako miejska instytucja kultury. Dziś jest jednym z centrów kulturalnych Szczecina, goszczącym koncerty, wystawy, spotkania literackie i inne wydarzenia. Obiekt jest dostępny dla zwiedzających, a regularne oprowadzania z przewodnikami pozwalają poznać jego historię i liczne ciekawostki. W okresie świątecznym główną salę zdobi kilkumetrowa choinka, nadając wnętrzu wyjątkowy charakter.
Więcej informacji dotyczących możliwości zwiedzania oraz wydarzeń odbywających się w Willi Lentza można znaleźć na stronie internetowej willa-lentza.pl.
