Kiedy zmieniamy w Polsce czas? Reguluje to dyrektywa Unii Europejskiej
Zmiana czasu w Polsce odbywa się dwa razy do roku. Czas zmieniamy z letniego na zimowy i odwrotnie. Zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej 2000/84/EC, czas letni na terenie UE jest wprowadzony w ostatnią niedzielę marca. Wtedy to przestawiamy zegarki z godz. drugiej na godz. trzecią. Przejście na czas zimowy wypada w ostatnią niedzielę października, czyli już niedługo. W 2023 r. stanie się to dokładnie w nocy z 28 na 29 października. Wtedy będziemy musieli cofnąć zegar z godz. 3 na godz. 2. Potocznie mówi się, że wówczas "śpimy o godzinę dłużej". Czas zimowy będzie obowiązywał do 31 marca 2024 r.
Dlaczego zmieniamy czas?
Zmiana czasu budzi wiele kontrowersji. Wielu z nas uważa ją za niepotrzebną, ponieważ wywołuje zamieszanie z godziną. W Polsce zmiana czasu obowiązuje dwa razy w roku, więc - zdaniem niektórych - czas i tak "wyrównuje się". Ponadto zmiana czasu następuje w nocy, a większość z nas zegarki przestawia, kiedy idzie spać, znacznie wcześniej niż o godz. drugiej czy trzeciej w nocy. Urządzenia takie jak komputer czy telefon same zmieniają czas z letniego na zimowy i odwrotnie.
Dlaczego więc zmieniamy czas? Ma to spowodować efektywniejsze wykorzystanie światła dziennego. Latem standardowy czas geograficzny jest przesuwany o godzinę do przodu, więc czas aktywności człowieka jest lepiej dopasowany do godzin, w których jest najwięcej światła słonecznego, stąd np. stwierdzenie, że przy zmianie czasu z letniego na zimowy "śpimy godzinę dłużej".
Historia zmiany czasu. Tradycja przestawiania zegarków ma ponad 100 lat
Pierwszy o zmianie czasu wspominał już Benjamin Franklin w XVIII wieku, ale dopiero w XX wieku wprowadzono przestawianie zegarków w życie. Pierwsi zmianę czasu wprowadzili Niemcy podczas I wojny światowej. 30 kwietnia 1916 r. w Niemczech, Austro-Węgrzech oraz na okupowanych terenach Polski i Bałkanów, czas przesunięto o godzinę do przodu. Dzień 1 maja rozpoczął się 30 kwietnia o godz. 23, a 30 września zakończył się o godzinie 1 w nocy. Rok później zmiana czasu nastąpiła w nocy z 15 na 16 kwietnia (z niedzieli na poniedziałek), a wskazówki przesuwano jednak z godziny drugiej na trzecią i czas letni obowiązywał do nocy z 16 na 17 września. Podobnie było w 1918 r.
Zmiana czasu w Polsce
Kiedy Polska odzyskała niepodległość w 1918 r., zmiana czasu nie odbywała się regularnie. Od 1977 r. co roku w Polsce dwukrotnie zmieniamy czas, choć dopiero od 1996 roku zmiana czasu z letniego na zimowy obowiązuje w ostatnią niedzielę października. Wcześniej przestawialiśmy zegarki pod koniec września
Zmiany czasu w Europie i na świecie
Czas letni nie jest stosowany we wszystkich krajach świata. Zmiana czasu jest w prawie siedemdziesięciu krajach na świecie (m.in. prawie we wszystkich państwach w Europie). Zmiany czasu w Europie nie przeprowadzają Islandia, Rosja i Białoruś, które - jak wiadomo - nie są członkami Unii Europejskiej.
Zmiana czasu zostanie zniesiona?
W roku 2018 Unia Europejska przeprowadziła internetową ankietę, w której zdecydowana większość ankietowanych opowiedziała się za zaprzestaniem zmian czasu. W marcu 2019 Parlament Europejski zatwierdził plan zniesienia zmiany czasu w państwach unijnych od roku 2021, jednak Rada Unii Europejskiej opóźnia dalsze działania w tej sprawie. Komisja Europejska w 2021 roku wezwała wszystkie kraje członkowskie UE do przygotowania "przepisów prawnych, na podstawie których będą kontynuowane dotychczasowe ustalenia związane ze zmianami czasu".
W 2022 r. w Polsce przyjęto rozporządzenie w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2022-2026. Czas letni obowiązuje w Polsce od ostatniej niedzieli marca do ostatniej niedzieli października.
