
Spis treści
Drzewo o charakterystycznej korze
Sosna kołnierzykowata, znana również jako sosna kryzowata lub daszkowa, to rzadka i nietypowa odmiana sosny zwyczajnej. Charakteryzuje się unikalnym wyglądem pnia, gdzie kora w miejscach dawnych okółków gałęzi odstaje w formie przypominającej kołnierze lub dachówki. Zjawisko to jest rzadkie i występuje sporadycznie, czyniąc każdy taki okaz wyjątkowym.
Występowanie w Polsce
Sosna kołnierzykowata występuje w lasach w różnych regionach Polski, jednak zawsze jest to zjawisko rzadkie. Pierwsze udokumentowane przypadki pochodzą z okresu międzywojennego i dotyczą Puszczy Białowieskiej oraz Puszczy Sandomierskiej. Obecnie takie okazy można znaleźć m.in. w Puszczy Pilickiej, Rezerwacie Przyrody "Brzozowy Grąd", Nadleśnictwie Augustów oraz w okolicach Piły w Wielkopolsce. Występowanie tego typu sosen odnotowano również w Puszczy Knyszyńskiej i na Pomorzu Zachodnim.
Cechy charakterystyczne sosny kołnierzykowatej to przede wszystkim:
- kora w miejscach dawnych okółków gałęzi, która odstaje w charakterystyczny sposób, tworząc pierścienie przypominające kołnierze lub dachówki
- najczęściej spotyka się okazy z 3–5 pierścieniami, jednak najrzadsze są te, które mają powyżej 20 pierścieni
- charakterystyczne deformacje kory stają się widoczne dopiero, gdy drzewo osiąga dojrzały wiek.
Przyczyny zjawiska nie są do końca znane. Jedna z teorii sugeruje, że może to być związane z różnym nasłonecznieniem poszczególnych płatów kory na pniu. Inna teoria mówi o wzmożonym przyroście na grubość drzewa, co powoduje tworzenie się walcowatych guzów dookoła pnia i odginanie się w tych miejscach kory na zewnątrz.
Niezwykłe właściwości
W przeszłości sosna kołnierzykowata była ceniona przez rzemieślników. Wierzono, że drewno tej sosny ma magiczną moc, a każdy, kto prześpi się choćby na jednej desce z sosny kołnierzykowej, będzie miał zagwarantowany spokojny sen. Nie bez przyczyny wykorzystywano też drewno z sosny kołnierzykowatej do produkcji kołysek dla dzieci.
Obecnie sosna kołnierzykowata jest traktowana jako przyrodnicza ciekawostka i lokalna atrakcja. Leśnicy zachęcają do poszukiwań tych nietypowych i unikatowych okazów podczas leśnych wędrówek.