Nie istnieje od prawie 90 lat. Dziś można zobaczyć wnętrza imponującej budowli

Nowa Synagoga nie przetrwała "nocy kryształowej"

Budynek Nowej Synagogi powstał w latach 70. XIX wieku. 29 czerwca 1879 roku odbyło się uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę nowej świątyni. Uroczystość poświęcenia synagogi odbyła się dwa lata później, 3 maja 1875 roku. W kolejnych latach budynek był wielokrotnie przebudowywany. W styczniu 1922 roku synagoga padła ofiarą kradzieży, podczas której zaginęły prawie wszystkie przedmioty ze srebra.

W nocy z 9 na 10 listopada, podczas "nocy kryształowej", na terenie całych Niemiec hitlerowskie bojówki zorganizowały atak na liczne nieruchomości należące do Żydów. W Szczecinie zniszczono wiele sklepów, mieszkań i klubów sportowych, zbeszczeszczono cmentarz przy obecnej ul. Ojca Beyzyma i znajdującą się tam kaplicę. Podpalono również synagogę przy Grüne Schanze, czyli obecnej ulicy Dworcowej. Z płonącej świątyni udało się uratować zwoje Tory, które następnie trafiły do synagogi w Hamburgu. Niestety tam zostały ostatecznie zniszczone wskutek bombardowań w 1942 roku.

Pozostały po niej stare zdjęcia, tablica i mural

Ruiny spalonej synagogi zostały zburzone w 1940 roku. Po wojnie w jej miejscu powstał jeden z kilku bloków mieszkalnych znajdujących się przy ul. Dworcowej. Jednym z nielicznych śladów po dawnej świątyni jest fragment muru, na którym w 1999 roku umieszczono pamiątkową tablicę w trzech językach.

W 2023 roku na ścianie szczytowej sąsiadującej z dawną synagogą Książnicy Pomorskiej powstał mural przedstawiający nieistniejącą budowlę. Autorem dzieła jest Fruit of the Lump, autor licznych wielkoformatowych malowideł, które można znaleźć w przestrzeni Szczecina. Mural powstał z inicjatywy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów dzięki dofinansowaniu urzędu marszałkowskiego dla mniejszości narodowych.

Wirtualna wycieczka po nieistniejącej świątyni

Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie nieliczne fotografie synagogi, dzięki którym współcześni mieszkańcy Szczecina mogą dowiedzieć się jak wyglądała budowla przy obecnej ul. Dworcowej. Teraz, po 86 latach od jej zniszczenia, mogą przyjrzeć się jej jeszcze dokładniej, a nawet zajrzeć do jej wnętrza. Wszystko dzięki inicjatywie szczecinianki, która stworzyła wirtualną rekonstrukcję nieistniejącej budowli.

To kolejny film w dorobku Anny Koc, która w ostatnich latach odtworzyła widoki dawnego Niemierzyna, Syrenich Stawów czy Wieży Quistorpa. Film powstał z okazji 150. rocznicy inauguracji Nowej Synagogi. Jego premiera miała miejsce podczas Międzynarodowych Dni Muzyki Żydowskiej w Szczecinie.

Teraz na wirtualne zwiedzanie synagogi może wybrać się dosłownie każdy. 17-minutowy film od kilku dni jest dostępny w serwisie YouTube.