Stare lub nieużywane samochody powinny trafić do uprawnionych do ich rozbiórki i utylizacji stacji demontażu lub punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji. Często jednak pojazdy te porzucane są na miejskich ulicach czy osiedlowych parkingach, nie tylko blokując tak cenne miejsca postojowe i szpecąc okolicę, ale również stwarzając zagrożenie dla środowiska.
- Każdego roku szczecińska straż miejska podejmuje setki interwencji dotyczących właśnie nieużywanych aut na podstawie zgłoszeń od mieszkańców, rad osiedlowych i na podstawie działań własnych, kontrolnych, głównie strażników osiedlowych - tłumaczy st. insp. Joanna Wojtach. - Jeszcze pięć lat temu na polecenie SM właściciele usunęli 378 pojazdów, strażnicy natomiast wydali dyspozycję na 110 pojazdów, które zostały odholowane. W 2021 roku pojazdy bez tablic rejestracyjnych i których stan wskazuje na nieużywanie odholowane na podstawie art.50a wskazanej ustawy na podstawie dyspozycji wydanej przez strażników-269, pojazdy usunięte przez właścicieli na wniosek SM – 454.
Jak dodaje rzeczniczka straży miejskiej, w ubiegłym roku liczba ta była bardzo podobna: odpowiednio pojazdy bez tablic rejestracyjnych i których stan wskazywał na nieużywanie odholowane na podstawie art. 50a ustawy o ruchu drogowym to 262. Pojazdy usunięte przez właścicieli na wniosek SM – 474.
Jednak obserwując to, co dzieje się na wielu ulicach lub osiedlach, pojazdów "pozbawionych opieki" w momencie, kiedy nie nadają się już do dalszej eksploatacji, jest wciąż zdecydowanie za dużo.
W poniedziałek, 27 marca strażnicy osiedlowi z Oddziału Prawobrzeże podejmowali czynności kontrolne na podległych im rejonach. Przeprowadzali m.in. kontrolę wykonania wydanego wcześniej polecenia usunięcia kilku wraków przez ich właścicieli. Nie wszystkie wraki zostały jednak zabrane.
- Uwagę strażników przykuł jeden pojazd, na ulicy Łubinowej, którego wcześniej nie było i którego "historii" nie znali - relacjonuje Joanna Wojtach. - Po sprawdzeniu w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców okazało się, że pojazd ów został zgłoszony jako skradziony.
Po wykonaniu niezbędnej dokumentacji przekazano informację o odnalezionym pojeździe policji, która przeprowadziła dalsze czynności w tej sprawie.
Przepisy dotyczące wraków. Co grozi za porzucenie samochodu?
W kwestii usuwania tzw. wraków zastosowanie ma ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.) Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie art. 50a, pojazd pozostawiony bez tablic rejestracyjnych lub pojazd, którego stan wskazuje na to, że nie jest używany, może zostać usunięty z drogi przez straż gminną lub policję na koszt właściciela lub posiadacza. Niestety zarówno fakultatywność tego przepisu jak i rozbieżność w stosowaniu pojęć - kiedy pojazd można traktować jako nieużywany, a kiedy jako wycofany z eksploatacji i od jakiego momentu będzie on odpadem, powoduje wydłużanie się czasu przy ostatecznym podejmowaniu decyzji o jego usunięciu przez funkcjonariuszy publicznych.
W przypadku, gdy nie mają zastosowania przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym, właściciele prywatnych terenów mogą na podstawie przepisów kodeksu cywilnego podjąć kroki, które przywrócą możliwość korzystania z terenu, mowa jest o roszczeniu windykacyjnym i negatoryjnym z art. 222 k.c.
- Wszystkie zgłoszenia dotyczące nieużytkowanego pojazdu są weryfikowane przez strażników miejskich, a wszelkie działania zmierzające do usunięcia pojazdu w stosunku do którego przepis prawa ma zastosowanie, poprzedza szereg czynności - tłumaczy Joanna Wojtach. - Podejmowane działania mają na celu ustalenie właściciela pojazdu i poinformowanie go o konieczności usunięcia przedmiotowego pojazdu we własnym zakresie lub w uzasadnionych przypadkach doprowadzenia go do stanu używalności.
Na wykonanie zaleceń strażników właściciel dostaje 3 dni, a w szczególnych przypadkach do dwóch tygodni, pod rygorem usunięcia pojazdu na parking strzeżony.
- Należy również zauważyć, że nie zawsze jest możliwość ustalenia właściciela lub dotarcia do niego - dodaje Joanna Wojtach. - W takich przypadkach straż miejska wydaje dyspozycję usunięcia pojazdu po zgłoszeniu takiej potrzeby przez zarządcę drogi, po ustaleniu czy istnieją ku temu podstawy. Następnie zgromadzoną w sprawie dokumentację, zgodnie z określoną w przepisach procedurą, przekazują do Wydziału Gospodarki Komunalnej, w którym ponownie podejmuje się czynności związane z ustaleniem właściciela i poinformowaniem go o usunięciu pojazdu oraz o skutkach jego nieodebrania.
Zgodnie z art. 50a ust. 2, cytowanej powyżej ustawy, pojazd usunięty i nieodebrany na wezwanie Gminy przez uprawnioną osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia, uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się. W stosunku do właściciela takiego pojazdu, w przypadku nieodebrania pojazdu z parkingu, a tym samym nie opłacenia kosztów jego usunięcia i przechowywania, wszczęta zostaje egzekucja tych kosztów.
W ślad za czynnościami ustalenia właściciela i pouczenia go o konieczności podjęcia działań zmierzających do doprowadzenia pojazdu do stanu używalności lub do jego fizycznej utylizacji, prowadzona jest przez szczeciński magistrat i strażników miejskich akcja informacyjna.
- Działania te mają na celu podniesienie świadomości mieszkańców Szczecina odnośnie możliwości pozbycia się pojazdu nieużywanego bez ponoszenia dodatkowych kosztów - podkreśla rzeczniczka straży miejskiej.