Kombinat Gastronomiczny "Kaskada" - legenda powojennego Szczecina

Podczas pożaru temperatura była tak wysoka, że na samochodach strażackich, które stały w odległości 50 metrów, łuszczył się lakier. Paliły się również samochody osobowe zaparkowane w sąsiedztwie budynku.

Główną przyczyną śmierci było zatrucie toksycznym fosgenem wydzielającym się podczas spalania tworzyw sztucznych.

Historia tego miejsca zaczyna się w latach dwudziestych XX wieku, gdy po rozbudowie kamienicy, w modernistycznym czterokondygnacyjnym budynku usytuowanym u zbiegu obecnej al. Niepodległości i ul. Bałuki (do niedawna Obrońców Stalingradu) powstał kompleks gastronomiczny "Haus Ponath" (od nazwiska ówczesnego właściciela). Obiekt słynął z wysokiej jakości usług i nowoczesności.

Na parterze znajdowała się kawiarnia i sala przeznaczona do tańca. Pierwsze piętro zajmowała restauracja, a na kolejnych znajdowały się pokój gier i zabaw, sala bilardowa i kabaret. Latem przed budynkiem był też czynny ogródek.

Po wojnie budynek uległ przebudowie i zmieniał swoje funkcje. Początkowo mieścił się w nim dom towarowy. Pod koniec lat pięćdziesiątych postanowiono jednak przywrócić pierwotną funkcję obiektu i stworzyć w tym miejscu centrum rozrywkowe. Szczecińskie Zakłady Gastronomiczne "Północ" przez pięć lat prowadziły prace adaptacyjne.

Ostatecznie, 21 kwietnia 1962 r., przebudowany gmach powrócił do swojej dawnej funkcji i oficjalnie zaczął funkcjonować jako "Kaskada". Tę nazwę wymyślili sami szczecinianie. Na parterze budynku mieściła się luksusowa restauracja "Kapitańska" z wykwintnymi daniami i szczególnie profesjonalną obsługą. Pierwsze i drugie piętro zajmowały restauracje "Rondo" i "Słowiańska", o nieco niższym standardzie i cenach. Na trzecim piętrze znajdowała się kawiarnia "Pokusa".

"Kaskada" była miejscem znanym w Polsce, Europie i nawet trochę dalej, a to głównie za sprawą marynarzy, którzy w tamtych czasach licznie odwiedzali port w Szczecinie - wówczas największy na Bałtyku.

W szczecińskiej "Kaskadzie" spotykał się socjalistyczny Wschód z kapitalistycznym Zachodem. Pojawiały się tutaj znane osobistości ze świata kultury. Występowali tu m.in. Czesław Niemen, Czerwone Gitary, Skaldowie, Karel Gott, Helena Majdaniec, Katarzyna Sobczyk, słynny tenor Ryszard Karczykowski i znany szczeciński zespół Filipinki.

O lokalu wspominali w swych gawędach m.in. Stefan Kisielewski i Jerzy Waldorff. "Kaskada" była również miejscem chętnie odwiedzanym przez polityków – wysoko postawionych przedstawicieli PZPR, ministrów itp.

Szczecińska "Kaskada" zapisała się w historii jako miejsce, w którym w 1965 r. odbył się pierwszy w Polsce striptiz. Wówczas na scenie występowały artystki z Jugosławii, Czechosłowacji, Danii i Francji. Polki odważyły się zadebiutować w tej roli dopiero kilka lat później.

Lokal był także znany z pań lekkich obyczajów, które potocznie nazywane były "mewkami".

Pożar "Kaskady" w 1981 roku był jedną z największych tragedii w powojennej historii Szczecina. Straciło w nim życie 14 osób, w tym sześciu uczniów Zespołu Szkół Gastronomicznych w Szczecinie, którzy odbywali tutaj praktyki zawodowe. Przyczyną pożaru było najprawdopodobniej zwarcie instalacji elektrycznej, która była poddana prowizorycznym przeróbkom - podczas oględzin pogorzeliska znajdowano resztki przewodów elektrycznych łączonych „na skrętkę” bez izolacji i umieszczonych bezpośrednio pod łatwopalnymi okładzinami ścian. Przyczyną szybkiego rozprzestrzeniania się pożaru i śmierci ofiar były natomiast: duże nagromadzenie łatwopalnych materiałów, stanowiących wystrój wnętrz, które podczas palenia się wydzielały toksyczne gazy, a także dziesięciometrowy otwór nad Salą Kapitańską na parterze, który spowodował tzw. "efekt komina".

Budynek spłonął doszczętnie. Był w takim stanie, że nie nadawał się do odbudowy. Ostatecznie został rozebrany w 1982 roku.

Przez wiele lat działka pozostała niezagospodarowana. Jedynym śladem po dawnej "Kaskadzie" były widoczne z ulicy fragmenty posadzki parterowej części kompleksu. Ten stan trwał przed ponad ćwierć wieku.